FRIEDRICH DAPS (1932 – 1942)

Friedrich Daps urodził się 4 października 1933 roku w Isernhagen koło Hanoweru. Jego rodzice, Willi i Alma Daps, mieli jeszcze dwoje innych dzieci. Friedrich był najstarszy. Friedrich miał niepełnosprawność intelektualną i 17 lipca 1937 roku został przywieziony do Fundacji Pestalozzi w Großburgwedel w towarzystwie swojego ojca Williego. Friedrich nie miał wtedy jeszcze czterech lat. Nie wiadomo, dlaczego rodzice go tam przywieźli. Prawdopodobnie byli przytłoczeni niepełnosprawnością syna. Miał tam zostać tylko przez kilka dni.

8 sierpnia 1937 r. Friedrich Daps został poddany przymusowemu badaniu lekarskiemu. Lekarz stwierdził, że Friedrich »wymaga opieki instytucjonalnej«. Niedługo potem, 10 sierpnia 1937 r., Fundacja Pestalozziego przeniosła Friedricha do sanatorium i domu opieki w Langenhagen. Instytucja była zaskoczona pośpiechem, z jakim dokonano tej decyzji.

W raporcie fundacji opisano go jako »niezdolnego do nauki«. W marcu 1938 r. przeniesiono go z Langenhagen do placówek Inner Mission w Rotenburgu. Nieliczne wpisy w aktach Friedricha z obu instytucji opisują go jako »słabego umysłowo« i »niezdolnego do nauki«. 9 października 1941 r. wraz z 137 innymi dziećmi został przeniesiony z Rotenburga do »oddziału dziecięcego« w Lüneburgu.

Friedrich zmarł tam 21 marca 1942 roku. Miał zaledwie osiem lat. Podana przyczyna śmierci, »wrodzona niedorozwój umysłowy« i »zapalenie płuc«, budzi wątpliwości. Jest wysoce prawdopodobne, że Friedrich został zamordowany na »oddziale pediatrycznym« w Lüneburgu za pomocą leku Luminal.

Tego samego dnia wysłano telegram do ojca, informując go, że jego syn zostanie pochowany następnego dnia o godz. 15:30 na cmentarzu przy zakładzie, znanym obecnie jako Cmentarz Północno-Zachodni. Nie rozważano przeniesienia ciała do Hanoweru. Dziecko musiało zostać pochowane jak najszybciej.

Po śmierci Friedricha jego mózg został pobrany i wysłany do Centrum Medycznego Uniwersytetu w Hamburgu-Eppendorf w celach badawczych. Siedemdziesiąt lat później znaleziono go tam wraz z fragmentami mózgów jedenastu innych dzieci, które były ofiarami »oddziału pediatrycznego« w Lüneburgu. Szczątki te zostały pochowane 25 sierpnia 2013 r. na cmentarzu North-West Cemetery, gdzie wzniesiono pomnik.

W lutym 2021 roku jedna z ulic w Großburgwedel została nazwana imieniem Friedricha Dapsa w dzielnicy Fundacji Pestalozziego. Wiosną 2022 roku przed jego dawnym domem w Isernhagen położono kamień Stolperstein.